Art. 44-vragen Versnelling sanering Thermphos

Geacht College,

Hierbij schriftelijke vragen conform artikel 44 van het Reglement van Orde van het Statenlid Vincent Bosch, Partij voor de Vrijheid (PVV), over versnelling van de sanering bij Thermphos.

Toelichting
In de commissie Bestuur van 21 oktober jl. werd duidelijk dat de sanering bij Thermphos nog niet klaar is, maar dat het geld dat beschikbaar was voor de sanering, op is.
Nu is het zo dat is overeengekomen dat de meeropbrengsten van het teruggewonnen fosfor ten bate van de aannemer zijn. De terugwinning van fosfor is een bijzonder vertragende factor. Dit laatste werd in genoemde commissievergadering door de heer Vrijdag gezegd: “Filterpers functioneert op zich wel, maar niet lang: hij loopt steeds vast (...)” en “…geregeld de filterpers moet schoonmaken of zelfs het membraan moet vervangen (...)" De heer Vrijdag noemt het zelfs een “bottleneck”. In dezelfde vergadering zegt de heer Kruit: “Één ding is zeker: fosfor is geld waard (...)” en “doordat wij (aannemer) andere belangen hebben (...)". Het veilig houden van het terrein kost de provincie Zeeland € 700.000,- per maand. De terugwinning van fosfor kost veel tijd; er ontbreekt de prikkel om hier vaart achter te zetten, immers de provincie betaalt de maandelijkse kosten voor het veilig houden van het terrein.

Op dit moment wordt het gehomogeniseerde mengsel verpompt naar een persinstallatie waar het fosforslib middels extra, zeer storingsgevoelige pompen door een zeefinstallatie wordt gepompt. Vervolgens wordt het gezeefde restant-slib verder verpompt naar de verbrandingskamers. Het restant-slib wordt verbrand met ondersteuning van gasbranders: dit is nodig omdat het aandeel fosfor in het slib niet voldoende is om continu op de target-temperature te verbranden.

Gezien de opbrengsten van de verkoop van het teruggewonnen fosfor ten bate van de aannemer komen, de Provincie dus geen schade lijdt, en gezien het terugwinningsproces de grootste vertragende factor is binnen Fase 1, stellen we voor dit onderdeel te schrappen en het fosforslib direct te verbranden. Hierdoor zou de noodzaak voor een ondersteunde verbranding middels gasbranders grotendeels of zelfs volledig komen te vervallen en kan de verbranding geregeld worden met slechts het afregelen van de zuurstoftoevoer.

Concluderende wordt met het schrappen van het meest arbeidsintensieve en storingsgevoelige proces binnen Fase 1 de mogelijkheid gecreëerd om toch te voldoen aan het 5 ton slib per uur quotum, in tegenstelling tot de op dit moment gerealiseerde 5 ton per week. Dit bespaart de Provincie flink in de tijdspanne waarin het de beheerskosten moet vergoeden.

De gemiste inkomsten voor de aannemer beschouwen we als ondernemersrisico. Als hij had geleverd volgens contract, had hij alle mogelijke winst hiermee kunnen pakken. De Provincie moet nu een flink bedrag aan beheerskosten ophoesten; het is niet meer dan logisch dat ook de aannemer op de blaren moet zitten. Dit sluit volledig aan bij de zakelijkheid waarmee onze Staten dit traject moet benaderen.

Wat betreft het verpompen: indien de pompen niet over voldoende capaciteit beschikken om op een continu, stabiel tempo het slib te verpompen, zouden zuigwagens hiervoor ingezet kunnen worden. Op dit moment worden deze ook gebruikt om het restant na verbranding weg te zuigen bij een verstopping. Indien de potentiële blootstelling aan zuurstof hierbij een probleem zou spelen, kan er onderzocht worden of in combinatie met stikstof de inzet van zuigwagens wél een optie is.

De fractie van de PVV heeft de volgende vragen.

1. De maandelijkse kosten om het terrein veilig te houden a € 700.000,- komen volledig ten laste van de provincie Zeeland. De sanering duurt erg lang en is naar het zich nu laat aanzien nog lang niet afgelopen. Is het mogelijk om het terugwinningsproces van fosfor te schrappen uit fase 1?

Ja, dat is mogelijk maar dat zal tot een nog tragere verbranding leiden. De calci-neertrommel waarin de filterkoek van de persen wordt verbrand is beperkt in de hoeveelheid fosfor die kan worden verwerkt per tijdseenheid. Indien het slik veel fosfor bevat wordt de warmtebelasting dermate hoog dat de trommel kapot gaat. Het is dus zaak dat zoveel mogelijk fosfor wordt afgescheiden alvorens het fosforslik in de trommel wordt verbrand.

2. Indien het antwoord op vraag 1 nee is, kunt u aangeven waarom u een dergelijke voor de provincie ongunstige afspraak eigenlijk heeft laten opnemen in de overeenkomst met de aannemer?

Het antwoord op vraag 1 is ja.

3. Kan uw college aangeven of het mogelijk is om naast pompinstallaties ook zuigwagens in te zetten voor het transport van het slib?

Doordat het fosforslik is uitgehard, zal het uitzuigen van het slik uit de tanks naar de tankwagens zeker zo moeilijk, maar waarschijnlijk nog moeilijker verlopen. Als dit een oplossing zou zijn, zou dit zeer zeker toegepast worden.

4. Kan uw college aangeven of indien de terugwinning geschrapt kan worden, de originele ovens ook ingezet kunnen worden voor het saneringstraject?

Nee, dat is niet mogelijk. Het inzetten van de originele ovens is niet mogelijk, omdat de ovens technisch gezien niet geschikt zijn om alleen fosforslik te verbranden.

5. Bij welke experts heeft het College informatie ingewonnen hoe dit saneringstraject het beste te kunnen aanvliegen.

De curatoren hebben een opdracht verstrekt voor de aanbesteding van de saneringswerkzaamheden. Ten behoeve van de aanbesteding is research gedaan naar de mogelijke verwerkingsmethoden. Daarbij is eveneens naar verwerkingsmethoden in het buitenland gekeken, waaronder Canada en Duitsland. Tijdens de saneringswerkzaamheden is de gekozen verwerkingsmethodiek door Van Citters Beheer nogmaals besproken met ervaringsexperts uit onder meer Canada en Israël. Unaniem zijn ze tot de conclusie gekomen dat de gekozen verwerkingsmethodiek voor dit project het best geschikt is.

6. Heeft het College experts uit de Verenigde Staten, waar volgens Dhr. Genserik Reniers de meeste kennis wat betreft fosforsanering zich bevindt, geraadpleegd? Zo nee, waarom niet?

Zoals bij antwoord 5 vermeld is dat inderdaad gebeurd en al door de curatoren alsook dit jaar. Een Canadese expert is geraadpleegd, die zelf operationeel betrokken was bij het saneren van de fosforfabriek van Albright & Wilson op NewFoundland in Canada. Voor deze sanering is een inventarisatie van alle mogelijke verwerkingsmethoden voor fosforslik door hem opgesteld. De meest kostenefficiënte methode is door hen toegepast, nl. het deponeren van het slik in een landfill. Deze methode is in Nederland niet toegestaan. De andere alternatieven werden als bijzonder kostbaar gezien of technisch te onzeker, met een groot risico op zeer hoge kosten.

7. Is het College het met de PVV-fractie eens dat er aan de voorkant te weinig informatie is ingewonnen en we daardoor nu in dusdanig grote onwetendheid verkeren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat kan en gaat het College doen om dat nu nog te veranderen?

Nee, zie antwoorden hierboven. 
In het algemeen kan worden opgemerkt dat de hoeveelheid fosforslik die bij Thermphos bij de stillegging aanwezig was weinig is in vergelijking met vrijwel alle andere bekende fosforfabrieken die zijn gesaneerd. Ook is bij Thermphos nooit fosforslik in landfill gestort (mogen worden), waar dit een gangbaar is bij vrijwel iedere ander fosforproducent in de wereld.

Ik verzoek u vriendelijk om deze vragen schriftelijk te beantwoorden.

Hoogachtend,
Statenfractie Partij voor de Vrijheid in Zeeland
Namens deze,

Vincent Bosch
Lid Provinciale Staten van Zeeland